Bir vaaz nasıl yazılır - 4 - Mesih merkezlilik - nasıl

Konuşan, Tanrı'nın sözlerini iletir gibi konuşsun.

—1 Petrus 4:10-11

Önceki yaptığımız çalışmada, Mesih Merkezliliğe baktık. Öncelikle, bunun ne kadar önemli olduğunu düşündük. İsa Mesih ve onun elcilere göre, bütün Kutsal Kitapta Mesih bulundu. O zaman vaazlerimiz sadece ahlaki dersler değil, Mesih’i ve onun müjdesini gösteren mesajlar olmaları lazım.

Fakat, her metinde Mesih’i nasıl bulmalıyız? Bazen o kadar kolay değil. Öncellikle, Eski Antlaşmada Mesih her zaman direkt bir şekilde görünmüyoruz. Aşağıdaki yöntemler ve yaklaşımlar kullanılış olabilir. İnciller’de, yani Matta, Markos, Luka ve Yuhanna’da genelde îsa Mesih açıkça görünür, ama orada bile bu yaklaşımlar çok faydalı olabilir.

Büyük hikaye

İlk olarak, Kutsal Kitabın büyük hikayesini bilmemiz lazım. Bunu sık sık şu üç başlık altında anlıyoruz:

Bir metin anlamak için, öncelikle onun büyük hikayedeki yerini anlamamız gerekiyor.

Bu üç konuyu düşündüğümüzde, hepsinin Mesih’le ilgili olduğunu fark ediyoruz:

Yaratılış

  • Her şey Mesih tarafından yaratıldı (Yuh 1)

  • onun için yaratıldı

  • her şey varlığını O'nda sürdürmektedir (Kol 1:16-17)

Düşüş

  • İnsanlar Tanrı’yi isyan edip günahsız durumdan düştüler, Tanrı’nın sureti bozuldu

  • Fakat İsa Meshi bu düşmüş dünyaya girdi, bizim gibi yaşadı, uzak kalmadı, sadece günah işlemedi.

Yenileme

  • Bizi Tanrıyla barıştırmak için, Mesih doğdu, yaşadı, öldü ve dirildi

  • Onun sayesinde, yaratıcımızın suretinde yenileniyoruz (Kol 3:10)

  • Sadece biz değil, bütün dünya yenilenecek (Romalılar 8:19:24) ve Mesih her şeyin merkezi olacak (Kol 1:18-20, Vahiy 22:1-5)

Bu büyük hikayede, Tanrı’nın kurtuluş planı var. Onun tarihini bilmemiz gerekiyor:

  • bir kaç antlaşma aracılığıyla Tanrı kendisini açıkladı

  • Tanrı İbrahim’in ailesini seçti. Onun aracılığıyla, sonra Davut’un soyunun aracılığyla, bütün dünya bereketlendi

  • Son olarak İsa Mesih geldi.

Bu büyük hikayede ve kurtuluş planında, her küçük hikaye bir parçasıdır, büyük hikayeyi yansıtıyor. Onu gördüğü zaman, Mesih’i de göreceğiz.

Teolojik temalar

Bir metin okuduğumuz zaman, bazı teolojik temaları görüyoruz, mesela:

Bunların hepsi Mesih’le ve müjdeyle iligili temalar.

Mesih’in karakteri, işi, hayattı ve rolları

Çoğu hikayelerde bir kişinin eylemleri veya karakteri Mesih’in hayatını akla getirir. Mesela, eski antlaşmada Mesih’le ilgili şu rolları görüyoruz:

Bunların hepsini okuduğumuzda, Mesih’i düsünmeliyiz. Mesih’in hayatını hatırlatan başka şeyler de var.

Semgeller

Çok yerlerde, Tanrı Mesih’i ve müjdeyi göstermek için semgeller kullanıyor. Mesela:

Edebi temalar

Kutsal Kitab’ın yazarların sevdiği birkaç edebi temalar var. Mesela:

Bunların Mesih’le nasıl ilişkili olduğunu anladıkça, Eski Antalaşmada Mesih’i daha kolay bir şekilde buluruz.

Tehlikeler

Kutsal Kitap’tan fazlasıyla hayalı şeyler çıkarmamalıyız. Her zaman yazarın ve Kutsal Ruh’un söylemek istediği şeyi bulmamız lazım. Hayal gücümüzün yaratıcılığını gösterme fırsatı değil. İşimiz “Tanrı bize ne diyor” sorusuna doğru cevap vermektir.

Bu yüzden, sonraki başlık çok önemlidir:

Yeni Antlaşma ne diyor?

Mesih ve elcileri Kutsal Kitabı hangi şekilde kullandıysa, biz de onu kullanmalıyız.

O zaman, şu sorular faydalı olabilir:

Mesela, Elcilerin İsleri 7:1-53’te Stefanos vaaz verdi. Eski Antlaşmadan birkaç hikaye anlattı, şu temaları görüyoruz:

Örnek