Bir vaaz nasıl yazılır - 3 - Mesih merkezlilik - neden
Konuşan, Tanrı'nın sözlerini iletir gibi konuşsun.
—1 Petrus 4:10-11
Kutsal Kitab’ı doğru bir şekilde anlamak için ve başkalarına öğretmek için, Mesih merkezlilik çok önemlidir. Fakat, bu fikir nereden kaynaklıyor? Bu sadece bizim fikrimiz mi, yoksa Kutsal Kitab’ın kendisi bunu bize gösteriyor mu?
İsa Mesih’in sözleri
İlk olarak, İsa Mesih bu konuda ne söyledi?
Direkt ifadeler
Kutsal Yazılar'ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır!
—Yuhanna 5:39
25 İsa onlara, “Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır davranan kişiler! 26 Mesih'in bu acıları çekmesi ve yüceliğine kavuşması gerekli değil miydi?” dedi. 27 Sonra Musa'nın ve bütün peygamberlerin yazılarından başlayarak, Kutsal Yazılar'ın hepsinde kendisiyle ilgili olanları onlara açıkladı.
…
44 Sonra onlara şöyle dedi: “Daha sizlerle birlikteyken, ‘Musa'nın Yasası'nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar'da benimle ilgili yazılmış olanların tümünün gerçekleşmesi gerektir’ demiştim.” 45 Bundan sonra Kutsal Yazılar'ı anlayabilmeleri için zihinlerini açtı. 46 Onlara dedi ki, “Şöyle yazılmıştır: Mesih acı çekecek ve üçüncü gün ölümden dirilecek; günahların bağışlanması için tövbe çağrısı da Yeruşalim'den başlayarak bütün uluslara O'nun adıyla duyurulacak. 47 Onlara dedi ki, “Şöyle yazılmıştır: Mesih acı çekecek ve üçüncü gün ölümden dirilecek; günahların bağışlanması için tövbe çağrısı da Yeruşalim'den başlayarak bütün uluslara O'nun adıyla duyurulacak. 48 Sizler bu olayların tanıklarısınız.
—Luka 24:25-27, 44-48
17 “Kutsal Yasa'yı ya da peygamberlerin sözlerini geçersiz kılmak için geldiğimi sanmayın. Ben geçersiz kılmaya değil, tamamlamaya geldim.
—Matthew 5:17,18
Musa'ya iman etmiş olsaydınız, bana da iman ederdiniz. Çünkü o benim hakkımda yazmıştır.
—Yuhanna 5:46
Yani, İsa’ya göre, bütün Kutsal Yazıları kendisini gösteriyor.
Örnekler
Ayrica, İsa Mesih çok defa kendisini anlatmak için Eski Antlaşma’daki temaları ve simgeleri kullandı. Mesela:
İsa, Peygamber Yeşaya’nın Kitabından okuduktan sonra, “Dinlediğiniz bu Yazı bugün yerine gelmiştir” dedi.
—Luka 4:16-21
İsa, “Söylediğin gibidir” karşılığını verdi. “Üstelik size şunu söyleyeyim, bundan sonra İnsanoğlu'nun, Kudretli Olan'ın sağında oturduğunu ve göğün bulutları üzerinde geldiğini göreceksiniz.”
—Matta 26:64
Burada İsa, Daniel 7:13-14’ten alıntı yapıp, kendisinin Daniel’deki “İnsanoğlu” olduğunu iddia ediyordu.
19 İsa şu yanıtı verdi: “Bu tapınağı yıkın, üç günde onu yeniden kuracağım.” 20 Yahudi yetkililer, “Bu tapınak kırk altı yılda yapıldı, sen onu üç günde mi kuracaksın?” dediler. 21 Ama İsa'nın sözünü ettiği tapınak kendi bedeniydi.
—Yuhanna 2:19-21
İsa’ya göre, eski antlaşmadaki tapınak aslında kendisini simgeledi.
Ben iyi çobanım. İyi çoban koyunları uğruna canını verir.
—Yuhanna 10:11
Burada, yeni bir örnekleme değil, Kutsal Kitap’tan çok yaygın bir örnekleme kullandı. (Yeşaya 40:11; Hezekiel 34:12, 23; 37:24; Zekeriya 13:7; Mezmur 23)
Babanız İbrahim günümü göreceği için sevinçle coşmuştu. Gördü ve sevindi.
—Yuhanna 8:56
Bu ilginç, çünkü İbrahim, Mesih hakkında net bir şekilde az söyledi. Fakat, İsa’ya göre, İbrahim İsa’nın gününü dört gözle bekliyordu.
“Ama bütün bunlar, peygamberlerin yazdıkları yerine gelsin diye oldu.” O zaman öğrencilerin hepsi O'nu bırakıp kaçtı.
—Matta 26:56
“Size şunu söyleyeyim, yazılmış olan şu sözün yaşamımda yerine gelmesi gerekiyor: ‘O, suçlularla bir sayıldı.’ Gerçekten de benimle ilgili yazılmış olanlar yerine gelmektedir.”
—Luka 22:37
Burada, Yeşaya 53:12’dan alıntı yaptı.
İsa Mesih, eski antlaşmayı okuduğu zaman, hep kendisini gördü.
Elçilerin sözleri
İlk başlıkta, sadece Mesih’in ağızından gelen sözlere baktık. Şimdi, elçilerin sözlerine bakalım (dört İnjil dahil, çünkü İnjil’de sadece İsa’nın sözleri değil, yazarın yorumları da var).
Direkt ifadeler:
10 Size bağışlanacak lütuftan söz etmiş olan peygamberler, bu kurtuluşla ilgili dikkatli incelemeler, araştırmalar yaptılar. 11 İçlerinde olan Mesih Ruhu, Mesih'in çekeceği acılara ve bu acıların ardından gelecek yüceliklere tanıklık ettiğinde, Ruh'un hangi zamanı ya da nasıl bir dönemi belirttiğini araştırdılar. 12 Şimdi size de bildirilen gerçeklerle kendilerine değil, size hizmet ettikleri onlara açıkça gösterildi. Bu gerçekleri gökten gönderilen Kutsal Ruh'un gücüyle size Müjde'yi iletenler bildirdi. Melekler bu gerçekleri yakından görmeye büyük özlem duyarlar.
—1 Petrus 1:10-12
Bu sözlerden, eski antlaşmadaki peygamberlerin Mesih’in hayatını anlattıklarını anlarız. Şimdiyse, yani yeni antlaşmada, geçmişteki gizli şeyleri daha iyi anlıyoruz, çünkü Mesih’in hayatını biliyoruz.
2 Tanrı, Oğlu Rabbimiz İsa Mesih'le ilgili bu Müjde'yi peygamberleri aracılığıyla Kutsal Yazılar'da önceden vaat etti. Rabbimiz İsa Mesih beden açısından Davut'un soyundandır; kutsallık ruhu açısından ise ölümden dirilmekle Tanrı'nın Oğlu olduğu kudretle ilan edildi.
—Romalılar 1:2-4
Elçilere göre, ilan ettikleri müjde, yeni değildir, peygamberler tarıfından söz edilmiş bir mesaj.
Ayrıca, elçiler şu seklide müjdeyi anladılar: Tanrı’nın amacı, evrendeki her şeyi Mesih’e bağlı kılmak. Mesela:
Efesliler 1:9-10, 21-23
Koloseliler 1:15-21
Demek ki, İsa Mesih, bizi kurtarmak için sadece bir araç değil. İsa Mesih’in kendisi bizim hedefimizdir. Bu yüzden, Kutsal Kitab’ın her sayfada Mesih’i görmeyi beklemeliyiz.
Örnekler
Bu yüzden, Yeni Antlaşmdaki kitapların yazarları hep Eski Antlaşmadan alıntı yapıp “Bu Mesih’le ilgili” derdiler. Mesela:
Bu, Peygamber Yeşaya aracılığıyla bildirilen şu söz yerine gelsin diye oldu: “Zevulun ve Naftali bölgeleri, Şeria Irmağı'nın ötesinde, Deniz Yolu'nda, Ulusların yaşadığı Celile!
—Matta 4:14, Yeşeya 9:1-2
Böylece Peygamber Yeremya aracılığıyla bildirilen şu söz yerine gelmiş oldu:
“İsrailoğulları'ndan kimilerininO'na biçtikleri değerin karşılığı olanOtuz gümüşü aldılar;Rab'bin bana buyurduğu gibi,Çömlekçi Tarlası'nı satın almak için harcadılar.”—Matta 27:9-10, Zekeriya 11:13
Bütün bunlar Peygamber Yeşaya'nın söylediği şu söz yerine gelsin diye oldu: “Rab, verdiğimiz habere kim inandı? Rab'bin gücü kime açıklandı?
—Yuhanna 12:38, Yeşaya 53:1
Vaatler İbrahim'e ve soyundan olana verildi. Tanrı birçok kişiden söz ediyormuş gibi, “Ve soyundan olanlara” demiyor; “Soyundan olana” demekle tek bir kişiden, yani Mesih'ten söz ediyor
—Galatyalılar 3:16, Yaratılış 12:7
İginç bir şekilde, Pavlus Yaratılış 12. ve 13. bölümlerinde Mesih gördü. Belki biz aynı bölümü okunca Mesih’i düşünmezdik fakat Pavlus her zaman o şekilde okudu.
Hirodes'in ölümüne dek orada kaldı. Bu, Rab'bin peygamber aracılığıyla bildirdiği şu söz yerine gelsin diye oldu: “Oğlumu Mısır'dan çağırdım.”
—Matta 2:15, Hoş.11:1
İbraniler mektubunda, her sayfada yazar Eski Antlaşmadaki şeylerin Mesih’i ve Mesih’le ilgili şeyleri gösteridiğini söylüyor, şunlar dahil:
Musa (3. bölüm)
Kahinlik (4:14-5:10)
Melkisedek (5. ve 7. bölüm)
Kurbanlar (9:12, 10:1-14)
Buluşma Çadırı (9:11)
Aslında her şey, ama zamanı yoktu! (9:5)
Kutsal Kitab’ın yapısı
Son olarak, Kutsal Kitab’ın yapısında ve büyük temalarda bile Mesih’in ortada olduğunu görüyoruz.
Başlangıçtan beri bir kurtaracı lazımdı. Bu yüzden, Tanrı bir kurtaracı söz etti:
Seninle kadını, onun soyuyla senin soyunuBirbirinize düşman edeceğim.Onun soyu senin başını ezecek,Sen onun topuğuna saldıracaksın.”—Yaratılış 3:15
Sonra, her hikayede aynı şey var. Bazen, bunu yokluk ve eksiklik yoluyla görüyorüz. Mesela, Hakimler’de, şunu var: birkaç kurtarıcı geliyor, ama hepsi kusurlu, her zaman hayal kırıklığına uğramiş oluyoruz. Kursursuz bir kurtarıcını özlemimizi sağlıyor. Ayrıca, yazar hep şunu diyor:
O dönemde İsrail'de kral yoktu. Herkes kendince doğru olanı yapıyordu.
—Hakimler 17:6, 21:25
Bu yoklukta Mesih’i görüyoruz. Sadece geçici ve zayıf bir hakime değil, güçlü ve kalıcı bir krala ihtiyacı vardı.
Yasa’da benzeri bir şey var. Tanrı halkına iyi bir yasa verdi. Peygamberler de halka bunu hep hatırlattı. Fakat yasa, kişinin zayıflıklarını gösterdi, antlaşmayı bozdular. Bu yüzden, yeni bir antlaşmayı söz etti - Yeremya 31:31.
O zaman, Eski Antlaşmayı okuduktan sonra, şöyle bir izlenim var: bu bitirmemiş bir hikaye. Çözümü ve sonucu bekliyoruz.